Wiosną rozkwita kapha
Nasze ciało podlega nieustannie wpływom sił zewnętrznych, zarówno tych mniejszych, jak sztuczne oświetlenie czy klimatyzacja oraz tych większych, jak pory roku czy dnia.
Zmiany, jakie nastają w świecie przyrody w przeciągu roku oddziaływają na nas, jesteśmy bowiem jego częścią.
Preferencje niektórych osób co do pór roku dają pewne ogólne zrozumienie tych zależności. Nieraz spotykamy się z osobami, dla których upalne lato to największa udręka, zaś świeże deszczowe powietrze to istna rozkosz. Nasze upodobania kształtują się według dominujących elementów w naszym ciele, inaczej dosh.
Ayurveda zaleca, aby największą uwagę poświęcić tej porze roku, która odpowiada konstytucji Twojego ciała. Jeśli więc jesteś osobą o dominującej dosha Pitta, będziesz odczuwać najintensywniej wpływ pory letniej w swoim ciele i niekoniecznie będzie to dla ciebie przyjemne. Latem bowiem istnieje silny wpływ doshy Pitta i wysokie temperatury potęgują obecny już w Twoim organizmie element ognia.
Osoby o konstytucji Vata wrażliwe są na podmuchy mroźnej zimy i silnych wiatrów jesienią, zaś osoby Kapha źle znoszą wiosenne i jesienne deszcze. W tych miesiącach każda z konstytucji musi zwracać szczególną uwagę na zalecenia dotyczące odżywiania według swojej dosha, jak również wskazówki co do planu i organizacji dnia. Jeśli ktoś – a jest tak najczęściej – należy do tzw. mieszanki dosh, należy dostosować się do każdej z pór roku, która będzie na nas wpływać z uwagi na naszą konstytucję. Innymi słowy dla osoby Vata-Pitta wietrzna i późna jesień są tym okresem, gdy powinna ona zbalansować doshę Vata poprzez odpowiednią dietę i styl życia, zaś w lecie należy uspokoić dosha Pitta, która o tej porze w przyrodzie jest najbardziej odczuwalna. Wiosną – w czasie Kaphy, powinna zaś do swojej diety dla Vata-Pitta włączyć dietę dla dosha Kapha.
Czasami zdarza się i tak, że pory roku płatają figla. Lato jest deszczowe, a nie – jak byśmy tego oczekiwali – słoneczne i ciepłe. Wtedy przeplata się Kapha (deszcz) i Vata (wiatr, zmiany pogodowe) z Pitta. Podobnie jesienią, gdy słońce wciąż świeci i nastaje słoneczny dzień, Pitta przeplata się z Vata.
Wiosna – czas Kaphy
Wiosna to najlepszy czas na oczyszczanie organizmu ze zgromadzonych zimą toksyn i złogów. Z uwagi na pogodę – wilgoć i wiosenne deszcze – zwiększa się udział elementu Kapha, zaś ogień trawienia agni w żołądku staje się słabszy. To również z tego względu należy tą porą roku być szczególnie uważnym w doborze składników pokarmowych.
Wiosną organizm próbuje również zgromadzić jak najwięcej zimna, by w ten sposób uzbroić się na nieodległe upalne lato. Ayurveda zaleca wiosną krótkoterminowe głodówki jako najlepszy sposób na pozbycie się amy z organizmu. Ponadto dieta powinna być bogata w lekkostrawne posiłki, ciepłe napoje (gorąca woda i herbatki ziołowe) oraz w potrawy ciepłe, lekkie i suche.
Szczególnie częściej w tym czasie powinny na stole pojawiać się potrawy z orkiszu, kaszy gryczanej i jaglanej, quinoi, amarantusa, wszelkie gatunki soczewicy (w postaci dalu) przyprawione asafetydą, kozieradką, imbirem, gorczycą, czarnym pieprzem, liściem laurowym, kminkiem indyjskim i niewielką ilością ghee. Poza tym możemy bez ograniczeń przyrządzać potrawy z dodatkiem marchewki, szparagów, zielonych liściastych warzyw, chrzanu, majeranku, kminku, rozmarynu, szałwi, bazylii, tymianku, goździków, papryki, kardamonu, cynamonu oraz świeżych ziół ogrodowych.
Jedyną dozwoloną słodyczą jest miód i najlepiej taki, który jest przynajmniej 6-miesięczny, bo tylko taki wzmaga pittę i dodaje organizmowi energii. Zupy z nowalijek i wiosenne sałatki z dodatkiem dzikich ziół jak pokrzywa, mniszek lekarski i podagrycznik są pomocne w pozbyciu się złogów z organizmu.
Procesy oczyszczania mogą być wspomagane również dzięki piciu ziołowych herbatek z czarnego bzu, imbiru, krwawnika i ajwanu (nasion selera). Potrawy ciężkie i oleiste (wilgotne) powinny na czas wiosny zniknąć z naszego menu. Unikać należy też potraw o słodkim i kwaśnym smaku, zaś sól należy używać jedynie w bardzo niewielkich ilościach.