W rzeczywistości ćwiczenia fizyczne i oddechowe (pranajama) są częścią hatha-jogi, a system ten opracowano po to, by pomóc adeptom dojść do poziomu prawdziwej jogi.

Hatha-joga to system ćwiczeń, które sprawiają, że ciało jest mniej podatne na wpływ czynników fizycznych. Postępując według jej zaleceń nie rozpraszamy się, kiedy w ciszy medytujemy o Absolucie. Ćwiczenia te oczyszczają subtelny system nerwowy tak, że możemy coraz pełniej doświadczać siły życia w swoim ciele. Wykonując asany wraz z przepisanymi cyklami oddechowymi usuwamy zanieczyszczenia z ciała, przygotowując je na przyjęcie dużej ilości energii. Dzięki temu w ciele może pojawić się wielka moc - nie niszcząc go.

Asany i pranajamy umożliwiają więc powiększenie ilości energii w ciele bez niekorzystnych skutków ubocznych. Jest to etap poprzedzający kundalini-jogę czy asthanga-jogę, których adepci wznoszą siłę życia od podstawy kręgosłupa do czubka głowy. Jogini w Chinach praktykują chi-gong, którego cel jest podobny – wzniesienie powietrza życia.

Te odmiany jogi dotyczą sfery fizycznej. Nie wszyscy jednak muszą zaczynać od tego poziomu. Ci, którzy rozumieją więcej, wiedzą: „Aham brahmasmi – nie jestem materialnym ciałem; jestem duszą, siłą życia, która je wypełnia. Jestem cząstką Duszy Najwyższej”. Tego rodzaju poznanie nazywane jest gjana-jogą. Gjana-joga oznacza kultywowanie wiedzy transcendentalnej, a celem tej praktyki jest zrozumienie różnicy między materią a duchem po to, by nauczyć się nie utożsamiać siebie z ciałem.

Ostatecznym celem gjana-jogi jest poznanie Najwyższej Prawdy. Jeśli zdamy sobie sprawę z własnej duchowej natury oraz z różnicy między duchem a materią zaczynamy szukać źródła ich obu. Dociekania te pozwalają stopniowo uświadomić sobie istnienie Absolutu, który jest początkiem wszystkiego.

Gjana-joginem, hatha-joginem czy kundalini-joginem nazywa się osobę w zależności od jej poziomu rozwoju duchowego. Jeśli trzyma się hatha-jogi jest hatha-joginem, jeśli gjana-jogi – jest gjana-joginem itd. Ten kto podążając ścieżką jogi osiągnął doskonałość – zjednoczenie z Najwyższą Prawdą w miłości i oddaniu– jest bhakti-joginem.  Bhakti-joga jest kulminacją jogi, jest najwyższą ze wszystkich systemów jogi. Joga, czy inaczej unia z Absolutem nie jest więc wysiłkiem fizycznym lecz duchowym dążeniem żywej istoty do połączenia się z Najwyższą Prawdą.